İçindekiler
PCT Nedir, PCT Yüksekliği Ne Anlama Gelir? ;
PCT, yani Prokalsitonin testi, bir kan testidir ve kandaki prokalsitonin miktarını ölçer. PCT bakteriyel enfeksiyonların klinik teşhisi için kullanılır ve bu anlamda bir biyolojik göstergedir. PCT, bakteriyel enfeksiyonların varlığına işaret edebilen ve bakteriyel enfeksiyonların tespitinde kullanılabilen yüksek ateş, beyaz kan hücresi sayımı ve kan kültürü testlerinden daha önce sonuç verebilmektedir.
PCT Yüksekliği Ne anlama Gelir?
Procalsitonin (PCT) seviyeleri bakteriyel enfeksiyonların ciddiyeti ile birebir bağlantılıdır. Bu nedenle:
Nakledilen organı vücudun kabul etmemesi,
Virüslerden kaynaklı enfeksiyonlar,
Ameliyat sonrası ya da başka nedenlerden kaynaklı travmalar
Gibi sepsis ve bakteriyel enfeksiyon ve inflamasyonlar dışında bir problemden kaynaklandığının da işareti olabilir.
PCT testi görece yeni bir testtir. Son yıllarda yapılan çalışmalar, PCT testinin, ciddi hastalıklar geçiren insanların sepsis geçirip geçirmediğinin belirlenmesinde kullanılabileceğini göstermiştir. Bu nedenle genellikle yoğun bakım ünitelerinde ve acil servislerinde bu testten faydalanılmaktadır. Teşhis için hastanın doktoru gördüğü ilk gün PCT testi uygulanabilir. Diğer günlerde de PCT testi hastanın tedaviye ne şekilde cevap verdiğinin anlaşılması açısından faydalı olabilir.
Aşağıda Prokalsitonin kan testinin talep edilebileceği klinik belirtiler sıralanmıştır.
Özellikle sepsisin neden olabileceği çok daha ciddi belirtiler: Vücut boyunca inflamasyon, damarlarda ve kılcallarda oluşan pek çok sayıda küçük pıhtı, bir yada birkaç organın işlevini yapamıyor olması (çoklu organ yetmezliği), kan basıncında tehlikeli düşüş gibi durumlarda da doktorunuz PCT testini gerekli görebilir.
Laboratuvar testleri sonucunda edinilen PCT seviyesi teşhis konulması içintek başına yeterli bir veri değildir. Test sonuçları uygun klinik bulgularla ve test sonuçlarını tamamlayıcı nitelikte ilave testler ve malumatlarla desteklenmelidir. Doktorunuz, tüm verileri ve bulguları göz önüne aldıktan sonra sizlere test sonuçlarınızın ne anlamana geldiğini açıklayacaktır.
PCT kan testi ile beraber istenebilecek diğer bazı testler CRP (C-reaktif protein), kan kültürü, kan sayımı, CSF (beyin ve omurilik sıvısı analizi); sepsis, bakteriyel menenjit, ya da yetişkinlerde ve sebepsiz şekilde yüksek ateşe sahip çocuklarda bakteriyel zatürre gibi teşhisleri koymaya veya bu ihtimalleri elemeye yardımcı olacaktır.
PCT Testi İçin Gerekenler Nelerdir?
PCT Testi kol damarlarından bir iğne yardımıyla alınan kan örneği ile yapılabilir. Test için test öncesi bir hazırlığı ihtiyaç yoktur.
PCT’nin Muhtemel Yan Etkileri
Bu testin görünür hiçbir yan etkisi yoktur ve doğru uygulandığı takdirde beklenmeyen bir etki gözlemlenmemiştir.
PCT testinin performans özellikleri (hassasiyet, özel etken oranı vb.) bilinmemektedir. Günümüz tıbbının sınırları nedeni ile bu özellikler bilinmesi mümkün değildir. Bunun sebebi enfeksiyonun teşhisi için referans testinin (altın standart) olmayışıdır. Zatürre klinik teşhisi hastaların sadece yüzde 10’undan az bir kısmında patojenler izole edilebilmiştir. Bu oran sepsis teşhisi konulan hastalarda yüzde 30’dan azdır. Doğru tanım için gerekli bir referans standardıolmadan PCT testinin kesinliği tam anlamıyla hesaplanamaz.
Bu nedenle hastaların çok fazla bir kısmı şüphelenilen enfeksiyonlar için ampirik olarak tedavi edilmektedirler. Bu tedaviler tam anlamıyla doğrulanmadığı gibi tamamen de göz ardı edilememektedirler. Prokalsitonin seviyesi bu problemi çözebilecek değildir. Ancak PCT testi sayesinde doktorlar ilave veriler elde etmekte ve daha doğru teşhisler koyabilmektedirler. PCT teorik olarak doktorların antibiyotik tedavilerine başlama ya da onları bırakma kararlarına yardımcı olabilirler.
Klinik olarak doğrulanmış ve tekrarlanabilen ve enfeksiyonların kesin olarak tespiti veya kesin olarak ihtimal dışı kalmalarını sağlayacak PCT değerleri mevcut değildir. Uzmanlar, prokalsitonin testinin optimal veya uygun olarak klinik çalışmalarda nasıl uygulanması gerektiği konusunda ihtilaftadırlar.
Akut gut hastalığı ile selülit enfeksiyonunu ayırt etmede,
Akut selülit enfeksiyonu ile derin ven trombozunu (DVT) ayırt etmede,
Virüslerden kaynaklı şiddetli astım ile bakterilerden kaynaklı şiddetli astımı ayırt etmede,
Kronik obstüraktif akciğer hastalığının (COPD) virüs veya bakteri kaynaklı olduğunun tespitinde
kullanılabilir.
Kaynaklar
http://www.dovemed.com/common-procedures/procedures-laboratory/procalcitonin-blood-test/
http://labtestsonline.org.uk/understanding/analytes/procalcitonin/tab/test/
http://emedicine.medscape.com/article/2096589-overview#a1
http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/83169
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4056105/
http://www.gponline.com/testing-procalcitonin-bacterial-infection/infections-and-infestations/bacterial-infections/article/1364910
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4071182/
http://pulmccm.org/main/2017/review-articles/procalcitonin-suspected-infection-review/